Bij de energietransitie in Nederland stuiten we steeds vaker op de beperkingen van het elektriciteitsnet. Netcongestie nu en straks, wat moet je weten?

Het elektriciteitsnetwerk in Nederland is aangelegd op basis van productie en de verwachtte afname. In landelijke gebieden werd van oudsher weinig energie afgenomen. De elektriciteitskabels zijn daar dan ook ‘dunner’ dan in de stedelijke gebieden. Wat destijds niemand kon vermoeden is dat er juist in deze dunbevolkte gebieden grote energiepieken zouden ontstaan. De oorzaak hiervan is de opkomst van grote zonneweides en windmolens.

De energiepieken vormen een groot risico op overbelasting van het elektriciteitsnetwerk. Daarnaast speelt er in andere regio’s een ander probleem. Nieuwbouw en elektrificatie zorgen voor een toenemende energievraag en het lukt netbeheerders niet om snel genoeg het elektriciteitsnet te verzwaren. De realiteit van nu is dat het elektriciteitsnet nu aan alle kanten tegen zijn grenzen aanloopt. Op veel plekken in Nederland is er te weinig ruimte op het net om alle elektriciteit te transporteren.

De vraag naar elektriciteit groeit snel

De netto-elektriciteitsproductie bereikte in 2020 het recordniveau van bijna 119 miljard kWh. Dat is 1,3 miljard kWh hoger dan in 2019. Daarbinnen steeg de productie van hernieuwbare energie aanzienlijk met 9,2 miljard kWh. 

Er is steeds meer stroom nodig en het liefst steeds meer groene stroom. Logisch, want we leven in een tijd waar economische groei, een grote bouwagenda en digitalisering samengaan met de klimaatdoelen van jezelf en van de overheid: meer duurzame energie uit wind en zon.

Ondanks gezonde ambitie loopt Nederland achterop als het gaat om hernieuwbare energie. We komen nog niet eens in de buurt van het Europese gemiddelde. Er liggen nog veel kansen, met name op het gebied van zonne-energie. Een onderzoek uit 2021 toont aan dat op slechts 12 procent van alle geschikte bedrijfsdaken zonnepanelen liggen. In theorie is het dus mogelijk om de andere 88 procent nog vol te bouwen. 

Zoveel mogelijk zelfvoorzienend worden

Een duurzame bedrijfsvoering wordt de standaard. Soms strekt de groene ambitie verder tot zoveel mogelijk zelfvoorzienend zijn. In de basis betekent dit dat je voor de voortzetting van je bedrijfsactiviteiten, zo min mogelijk afhankelijk bent van het energienet. Zelf de energie produceren omdat dat groener én goedkoper is dan energie inkopen. De opgewekte energie die over is, kan weer worden verkocht. De laatste jaren is het aantal decentrale opweklocaties enorm toegenomen en wekken steeds meer ondernemers hun eigen energie op. Gezien de toenemende congestieproblematiek zal dit aantal naar alle waarschijnlijkheid alleen maar groeien.

Overbelasting van het energienet 

De stijgende energievraag en toenemende lokale energieproductie kunnen leiden tot overbelasting van het energienet. Nu al is er op veel plekken in Nederland te weinig ruimte op het net om alle elektriciteit te transporteren. Uiteraard werken de netbeheerders hard om het energienet klaar te maken voor de toekomst, maar de energievraag is niet goed bij te benen.

Naar verwachting komen er steeds meer lokale congestieproblemen. Dat raakt bedrijven die groene stroom willen terug leveren en bedrijven die stroom willen voor hun locaties.

Congestievraagstukken zijn nu vooral nog lokaal en tijdelijk van aard. Als netbeheerders zien dat overbelasting dreigt, gaan ze over op een aangepast offerteregime. Daarbij geldt: 'wie het eerst komt, die het eerst maalt'. De netbeheerder evalueert dus case voor case of een aansluiting mogelijk is. Het is zinvol om je aanvraag op tijd te versturen. De doorlooptijd voor nieuwbouw − aanvraag, vergunning en bouwen – is drie tot vijf jaar. En in 2030 al zal 50 procent van het energienetwerk overbelast zijn. Je kunt je afvragen hoe lokaal congestie dan nog is.

Om congestie het hoofd te bieden, werken netbeheerders aan verzwaring, uitbreiding en verfijning van het energienet. Nieuwe transformatoren, nieuwe verdeelstations en dikkere kabels. Dat gaat gepaard met investeringen van miljarden, en dan nog is het de vraag hoe snel het aangepaste energienet klaar zal zijn voor de energietransitie van Nederland. Lang niet iedereen kan en wil daarop wachten. Daarom is het slim om te kijken welke oplossingen je zélf kunt doorvoeren, zonder afhankelijk te zijn van het landelijke energienet.

Virtual Power Grid als oplossing

Wat nu als je niet kunt wachten totdat het energienet in jouw gebied klaar is voor de toekomst? En wat nu wanneer de netbeheerder zegt dat je de komende jaren geen stroom geleverd krijgt? Wat dan? 

Graag gaan wij dan samen met onze partner Joulz, met jou in gesprek over een passende oplossing. Dit zou kunnen zijn met een Virtual Power Grid waarmee je zelf energie kunt opwekken en gebruiken op het moment dat het jou uitkomt. De congestieproblemen gaan hierdoor aan jou voorbij. Als je bestaande technische oplossingen slim aan elkaar koppelt, is off-grid gaan écht haalbaar. 

Met een Virtual Power Grid heb je je eigen decentrale energievoorziening. Hét antwoord op congestieproblemen en op de wens om (deels) zelfvoorzienend te zijn. 
 

Hoe ziet een Virtual Power Grid eruit? 

Bij een Virtual Power Grid draait het om de balans tussen vraag en aanbod: hoeveel energie wek je lokaal op, hoeveel energie heb je nodig en hoe hou je dat in balans? Een slim energiemanagementsysteem kan opwek bijschakelen, stuurbare energievraag afschakelen (bijvoorbeeld laadpalen) of een batterij gebruiken om vraag en aanbod te balanceren. Wat doe je met een overschot aan zonnestroom? Geef je die terug aan het net? Gebruik je die om je pand te verwarmen? Of om elektrische auto’s op te laden? Deze keuzes heb je met een Virtual Power Grid.

Een Virtual Power Grid biedt een betrouwbaarheid van 99,99%. Ook zonder stroom van het net heb je leveringszekerheid.

De aanleg van een Virtual Power Grid vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Er is expertise nodig van veel verschillende technieken. Een goede samenwerking is dus noodzakelijk. Naast alle toeleveranciers zijn experts nodig van onder meer PV-techniek, batterij-opslag, laadoplossingen en het energiebeheersysteem. En natuurlijk een energiepartner die het overzicht bewaart en alle energiestromen netjes kan integreren in een betrouwbaar Virtual Power Grid.

Succesfactor all-in-one Virtual Power Grid

Hoe meer doelen een Virtual Power Grid dient, hoe sterker je businesscase wordt. Je kunt een batterij gebruiken voor opslag van de eigen energievoorraad, maar je kunt de opgeslagen energie ook deels verhandelen. Daarnaast kun je time shifting, peak shaving toepassingen als time shifting, peak shaving. Met time shifting gebruik je de opgeslagen energie wanneer je wilt. ’s Nachts bijvoorbeeld, om je heftrucks op een gunstig moment op te laden. Peak shaving voorkomt een investering in een netverzwaring. En als je je batterij gebruikt voor noodstroom, hoef je daarvoor geen aggregaat te gebruiken. 

Financiële uitdagingen

Bij de aanleg van een Virtual Power Grid gaat het om een grote investering. Die investering omvat alle technische deeloplossingen, zoals batterij-opslag en een zonnestroominstallatie, maar uiteraard ook alle kosten voor aanleg, administratie, energiemanagement, monitoring, meetdiensten, onderhoud en beheer. Er zijn verschillende mogelijkheden om de kosten te compenseren. Allereerst door je zelfopgewekte stroom efficiënt in te zetten. Maar ook door slim gebruik te maken van alle subsidieregelingen en te besparen op de kosten voor de netaansluiting, energielevering en energiebelasting. 

Een Virtual Power Grid is een totaaloplossing waarmee je de energietransitie versnelt en congestie omzeilt. Een unieke oplossing waarbij je technieken voor opwek, opslag en energiemanagement slim aan elkaar koppelt.

 

Neem voor meer informatie contact op met Henk de Man. 

 

Gebruikte bronnen: